1 . Vọng - nhìn quan sát
2 . Văn - nghe , ngửi
3 . Vấn - hỏi bệnh
4 . Thiết - sờ nắn , bắt mạch
Tâm dao động mạch thần rộng mở . nhãn tùy duyên
nhãn hợp cùng tâm . Tâm nhãn hóa giải bệnh căn . Chuyển sang mạch tuần hoàn cơ
thể ...Mạch đong đưa xoay vòng lóng nước . Dẫn chỉ rằng sỏi mật kề gan ..
Trong chẩn đoán bệnh , có những trường hợp những triệu chứng của bệnh nhân (
Vọng chẩn , Văn chẩn , Vấn chẩn) và mạch ( Thiết chẩn ) của bệnh nhân không
tương quan với nhau , thì tùy vào từng trường hợp cụ thể mà người . Thầy thuốc
phải bỏ chứng mà theo mạch hay là bỏ mạch mà theo chứng . Do đó bắt Mạch là một
phần không thể thiếu trong khám bệnh theo Đông y. Tuy nhiên , bắt Mạch đúng là
một chuyện rất khó , bởi vì nó tùy thuộc vào cảm nhận bằng đầu ngón tay của người
Thầy thuốc . Bắt mạch phải có một quá trình tích lũy kinh nghiệm lâu dài . Ngày
xưa học nghề thuốc thì có Thầy cầm tay chỉ Mạch . Hiện nay , việc học Mạch càng
khó khăn hơn Vì các cụ lương y phần nhiều đã lớn tuổi và bây giờ các y sinh hay
lệ thuộc vào phương tiện cận lâm sàng ...
CHẨN LÀ XEM XÉT
Tứ Chẩn : 4 phép xem xét
Hay nói 4 phép khám bệnh - Để biết bệnh
1 . Vọng chẩn : Trông nhìn hình sắc , điệu bộ
2 . Văn chẩn : Nghe ngóng thanh âm , hơi thở và ý tứ
3 . Vấn chẩn : Hỏi rõ bệnh căn , trạng chứng .
4 . Thiết chẩn : Xét đoán bộ mạch .
Bốn phép chẩn ấy gọi tắt là Vọng , Văn , Vấn , Thiết .
