HỘI CHỨNG VAI GÁY

2 . HỘI CHỨNG VAI GÁY (Chứng kiên tý)

I. ĐẠI CƯƠNG

Đau vai gáy là một triệu chứng thường gặp, xảy ra mọi lứa tuổi, mọi giới... Bệnh tăng lên khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Hội chứng đau vai gáy thông thường không nguy hiểm, song có thể gây ra nhiều lo lắng, khó chịu, mệt mỏi cho người bệnh, làm giảm sút sức lao động và chất lượng cuộc sống

TRIỆU CHỨNG

A . Lâm sàng

- Đột ngột vai gáy cứng đau.

- Hạn chế quay, cúi, ngửa, nghiêng cổ

- Cơ thang, cơ ức đòn chũm co cứng so với bên lành.

- Ấn vào cơ thang, cơ ức đòn chũm đau.  

B . Cận lâm sàng

- Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi bằng máy đếm Lase. 

- Sinh hóa máu : Glu, Ure, Cre, GOT, GPT, ….

Tổng phân tích nước tiểu bằng máy đếm tự động

- Xquang cột sống cổ thẳng nghiêng

- Đo độ loãng xương bằng máy siêu âm 

II  .  ĐIỀU TRỊ

A   .  YHHĐ

- Thuốc giảm đau : chọn một trong các thuốc theo bậc thang của tổ chức y tế thế giới  .  Acetaminophen ( paracetamol, efferalgan ), efferalgan codein, morpphin… tùy theo tình trạng đau mà điều chỉnh liều thuốc cho phù hợp.

- Thuốc chống viêm không steroid

Chọn một trong các thuốc sau:

+ Diclophenac ( voltaren ) viên 50mg: 2 viên/ngày chia 2 lần sau ăn no. có thể sử dụng dạng ống tiêm bắp 75mg/ngày trong 2-3 ngày đầu khi bệnh nhân đau nhiều sau đó chuyển sang đường uống.

+ Meloxicam ( Mobic ) viên 7,5mg: 1- 2 viên/ngày sau ăn no hoặc dạng ống tiêm bắp 15mg/ngày x 2 - 3 ngày nếu bệnh nhân đau nhiều sau đó chuyển sang đường uống.

+ Piroxicam ( Felden ) viên hay ống 20mg, uống 1 viên/ngày sau ăn no hoặc tiêm bắp ngày một ống trong 2 - 3 ngày đầu khi bệnh nhân đau nhiều sau đó chuyển sang đường uống.

+ Celecoxib ( Celebrex ) viên 200mg, liều 1 đến 2 viên/ngày sau ăn no.

- Thuốc giãn cơ: chọn một trong các thuốc

 + Mydocalm: 150mg x 3 viên/ngày ( nếu co cơ nhiều ) hoặc Mydocalm 50mg x 4 viên/ngày.

+  Myonal 50mg x 3 viên/ ngày.

B . YHCT

1. Thề phong hàn (đau vai gáy do lạnh)

Thường xảy ra đột ngột do co cứng các cơ thang, đòn chũm khi gặp lạnh , khi gánh vác nặng, gối cao YHCT cho răng do phong hàn xâm phạm vào các đường kinh mạch ở vai gáy gây ra

- Triệu chứng: Đột nhiên vai gáy cứng đau quay cổ khó ,ấn vào các cơ thang, đòn chũm thấy đau và co cứng so với bên lành , sợ lạnh

- Rêu trắng . Mạch phù

- Pháp điều trị : khu phong tán hàn , hành khí , hoạt huyết .

- Phương thuốc: Quyên tý thang.thương

Khương hoạt        10g              

Xích thược           10g

Hoàng kỳ              15g              

Sinh Khương        05g

Phòng phong        10g 
Quế chi                  05g

Đương quy            10g    

Đại táo                   15g

Cam thảo               05g

Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần ( S – C )

- Có thể kê đơn thuốc theo đối pháp lập phương

- Châm cứu : Châm bổ các huyệt. Phong trì, Đại trữ, kiên tỉnh, kiên ngung, thiên tông, kiên trinh liệu trình 20 phút/ lần/ ngày.

- Thủy châm : Các huyệt kiên tỉnh, kiên ngung kiên trinh, đại trữ.

- Xoa bóp bấm huyệt :  Vùng vai gáy bên bệnh.

- Siêm âm điểu trị vùng vai gáy 20 phút/ lần/ ngày

- Chiếu đèn hồng ngoại vùng vai gáy  20 phút/ lần/ ngày

- Cấy chỉ vùng vai gáy các huyệt kiên ngung, kiên tỉnh, khúc trì, thiên tông, kiên trinh, thủ tam lý liệu trình 15 - 20 ngày/ lần

2. Thể khí trệ huyết ứ 

[đau vai gáy do mang vác nặng, sai tư thế ]

- Triệu chứng : đau tại chỗ giống như thể do lạnh, thường xảy ra sau mang vác nặng hoặc sau nằm nghiêng, gối quá cao, mạch phù khẩn

- Pháp điều trị : hoạt huyết tiêu ứ, thư cân hoạt lạc

Uất kim                10 g

Đào nhân              10g

Hồng hoa              05g

Cát căn                 15g

Bạch thược           15g

Quế chi                 05g

Trần bì                  10g

Cam thảo              05g

Tần giao               15g

Xuyên khung        10g

Sắc ngày 01 thang chia uống 2 lần trong ngày

- Có thể kê đơn thuốc theo đối pháp lập phương

- Châm cứu : Châm bổ các huyệt. Phong trì, Đại trữ, kiên tỉnh, kiên ngung, thiên tông, kiên trinh liệu trình 20 phút/ lần/ ngày.

-  Thủy châm : Các huyệt kiên tỉnh, kiên ngung kiên trinh, đại trữ.

-  Xoa bóp bấm huyệt : Vùng vai gáy bên bệnh.

-  Siêm âm điểu trị vùng vai gáy x 20 phút/ lần/ ngày

-  Chiếu đèn hồng ngoại vùng vai gáy x 20 phút/ lần/ ngày

-  Cấy chỉ vùng vai gáy các huyệt kiên ngung, kiên tỉnh, khúc trì, thiên tông, kiên trinh, thủ tam lý liệu trình 15 - 20 ngày/ lần

Tài liệu tham khảo

- Phác đồ điều trị bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh

- Bài giảng Y Học Cổ Truyền Đại Học Y Hà Nội