ĐÁI DẦM

11.  ĐÁI DẦM

               (Di niệu)  

ĐẠI CƯƠNG

Đái dầm là 1 triệu chứng hay gặp ở trẻ em từ 3 tuổi trở lên, khi ngủ tự đái, cũng có khi gặp ở người lớn, được miêu tả thuộc phạm vi chứng di niệu của YHCT Nguyên nhân gây ra chứng đái dầm do thận khí hư hàn không ước thúc được bàng quang, do cơ thể suy nhược, khí của phế, tỳ bị hư hoặc do thói quen xấu của trẻ em

II . ĐIỀU TRỊ

1. Thể thận khí hư hàn

- Đái dầm một hoặc nhiều lần trong đêm, thường kèm theo ngủ mê, lưng đau mỏi, chân tay lạnh, sắc mặt nhợt, nước tiểu trong dài, chất lưỡi nhợt bệu, mạch trầm trì vô lực.

- Phép chữa : Ôn thận cố sáp .

- Phương thuốc : Bát vị gia giảm

Thục địa   12g /Đan bì       08g

Hoài sơn  12g /Bạch linh  06g

Nhục quế 06g /Đẳng sâm        15g

Sơn thù    12g /Ngưu tất          15g

Gia tang phiêu tiêu 12g

ích trí nhân 12g

ngũ vị tử 08g

* Châm cứu: trung cực, bàng quang du, quan nguyên, tam tiêu du, thận du. châm ngày một lần tốt nhất là vào chiều tối trước khi đi ngủ 

2 . Thể tỳ phế khí hư

(Hay gặp ở người cao tuổi)

-  Mệt mỏi gầy yếu , sắc mặt vàng nhợt, có thể tiêu chảy ăn kém, hay ra mồ hôi, đái dầm lượng nước tiểu ít.

- Chất lưỡi nhợt bệu

- Mạch hoãn vô lực. Trẻ hay mắc các bệnh đường hô hấp .

*      Phép chữa : ích khí cố sáp .

*      Bổ trung ích khí thang

Đảng sâm      12g                      Thăng ma   06g

Hoàng kỳ       12g                      Sài hô         06g

Đương quy     l0g                      Trần bì        06g

Bạch truật      12g                       Cam thảo   06g

Gia ích trí nhân 12g, ngũ vị tử 08g

Châm cứu: Các huyệt như trên, thêm tỳ du, túc tam lý, phế du

Bài thuốc trị đái dầm ở trẻ em

Bài thuốc đơn giản chế biến từ màng mề gà , bong bóng lợn , dế mèn, dạ dày lớn, gan gà trống ... để chữa tật đái dầm ở trẻ nhỏ.
Đái dầm là chứng bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, khi ngủ trẻ đái ướt quần mà không biết, một đêm trẻ thường đái dầm 1 đến 2 lần, có khi 3 hoặc 4 lần.
Theo Đông y, đái dầm là do khí hóa của thận và tam tiêu suy yếu, hạ nguyên không vững chắc, bàng quang bị lạnh, sự co bóp bị rối loạn mà gây nên.
Để chữa trẻ nhỏ bị đái dầm, có thể dùng một trong các bài thuốc sau
1. Tổ bọ ngựa trên cây dâu [tang phiêu tiêu] 4 - 12g , phá cố chỉ 4 - 12g, thố ty tử [hạt tơ hồng] 2 - 8g , đảng sâm 4 - 12g , ích trí nhân 2 - 8g ,  ba kích [dây ruột gà] 2 - 8g.
Nấu với 400ml nước sắc còn 60 - 100ml 

chia 2 lần uống trước bữa ăn.

Tổ bọ ngựa trên cây dâu tằm có thể dùng thành bài thuốc 

trị đái dầm hiệu quả. 

2 . Củ mài (hoài sơn) 4 phần, sao vàng, ô dước 3 phần, ích trí nhân (quả ré) 3 phần. Ba vị sấy khô, tán mịn, luyện với hồ làm viên bằng hạt ngô, sấy khô bảo quản trong lọ sạch.
Trẻ em tùy tuổi, mỗi lần cho uống 4-8g, ngày uống 2 lần với nước ấm vào lúc đói bụng.
3 . Màng mề gà (kê nội kim) sao vàng, tán bột. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 2 - 6g với nước ấm, vào lúc đói bụng.

Tài liệu tham khảo:

-   Phác đồ điều trị bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh

-   Bài giảng Y Học Y Học Cổ Truyền Trường Đại Học Y hà nội